Diagnostyka POChP. Nie ma się czego bać!

Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest chorobą cywilizacyjną, występującą na całym świecie. Liczbę chorych szacuje się na około 380 milionów (z czego około 2 milionów w Polsce). POChP można leczyć, natomiast skuteczność terapii jest ściśle uzależniona od tego, na jakim etapie uda się wykryć tę chorobę. Diagnostyka POChP nie jest niczym strasznym, o czym przekonujemy w naszym artykule.

Podstawowe fakty na temat POChP

POChP to choroba wywołana stanem zapalnym w układzie oddechowym, który jest konsekwencją długotrwałej ekspozycji na szkodliwe czynniki, takie jak pyły, gazy, zanieczyszczone powietrze, a przede wszystkim dym tytoniowy.

Bezpośrednim skutkiem choroby są nieodwracalne zmiany w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych. POChP może powodować takie objawy jak:

• Przewlekły kaszel(niemający charakteru napadowego, co odróżnia go od kaszlu astmatycznego i alergicznego);
• Duszność (zarówno wysiłkowa, jak i spoczynkowa);
• Odkrztuszanie plwociny(czyli gęstej wydzieliny z płuc, czasami o ropnym charakterze);
• Obniżona tolerancja wysiłku(pogorszenie kondycji, męczliwość, w zaawansowanym stadium choroby także trudności z wykonywaniem podstawowych czynności, jak ubranie się czy przyrządzenie posiłku).

Podkreślmy, że te objawy nie muszą występować jednocześnie i mogą mieć różne nasilenie. Zawsze natomiast powinny skłonić do profilaktycznej wizyty u lekarza rodzinnego, co jest pierwszym krokiem w diagnostyce POChP.  

Dodajmy również, że choroba może się przez długi czas rozwijać zupełnie bezobjawowo lub dając tylko skąpe, nieswoiste objawy, co w wielu przypadkach opóźnia diagnostykę POChP.

O specyfice Przewlekłej Obturacyjnej Chorobie Płuc czytaj też na stronie internetowej oddychajmy.pl.

Czynniki ryzyka POChP

Wbrew obiegowej opinii Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc nie jest wyłącznie chorobą osób palących papierosy. Wyróżniamy co najmniej trzy podstawowe czynniki ryzyka POChP, czyli:

1. Palenie wyrobów tytoniowych– większość osób, u których diagnozuje się POChP, pali, paliła lub była narażona na bierne palenie. Dym tytoniowy pozostaje głównym czynnikiem chorobotwórczym, a niezaczynanie lub rzucenie palenia to podstawa profilaktyki POChP.
2. Zanieczyszczenie powietrza– szkodliwe związki tworzące zjawisko smogu, w głównej mierze spowodowane tzw. niską emisją, są coraz częstszą przyczyną POChP u osób, które nie palą i nigdy nie paliły.
3. Zanieczyszczenia występujące w środowisku pracy– jest szereg zawodów, których przedstawiciele są narażeni na bezpośrednie oddziaływanie szkodliwych czynników, takich jak pyły, gazy czy opary chemiczne. Wymieńmy tutaj tylko górników, hutników, rolników, sprzątaczki, kosmetyczki, pracowników budowlanych czy operatorów maszyn.

Każda osoba powyżej 40. roku życia, która jest narażona na wymienione czynniki ryzyka i obserwuje u siebie nietypowe, niepokojące objawy, powinna jak najszybciej poddać się diagnostyce POChP, na początek udając się do lekarza pierwszego kontaktu.

Lekarz POZ przeprowadzi podstawowe badanie osłuchowe, zbierze wywiad środowiskowy i podejmie decyzję o ewentualnym skierowaniu pacjenta na pogłębioną diagnostykę POChP do poradni pulmonologicznej.

Badanie spirometryczne

Z reguły pierwszym badaniem diagnostycznym, jakiemu poddaje się osobę z podejrzeniem POChP, jest spirometria. Od razu zaznaczmy, że tego badania nie należy się obawiać. Spirometria jest badaniem nieinwazyjnym , polegającym m.in. na wdmuchiwaniu całego zgromadzonego w płucach zapasu powietrza do aparatu spirometrycznego za pośrednictwem ustnika.

To warto wiedzieć:

Badanie spirometryczne ma na celu m.in. określenie wskaźnika FEV1, czyli objętości powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu oraz wskaźnika FVC, czyli natężonej pojemności życiowej płuc.

Na podstawie wyników badania lekarz może stwierdzić występowanie m.in. utrwalonego zwężenia oskrzeli, co jest jednym z objawów Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.

Uzupełnienie diagnostyki POChP 

Samo badanie spirometryczne może być niewystarczające do potwierdzenia lub wykluczenia POChP, stąd w ramach pogłębionej diagnostyki przeprowadza się również szereg innych procedur medycznych. Może to być m.in.:

• RTG klatki piersiowej,
• echo serca,
• EKG,
• badanie czynnościowe układu oddechowego (pletyzmografia),
• gazometria z pulsoksymetrią,
• ergospirometria (czyli tzw. próba wysiłkowa).

Poddanie się diagnostyce POChP jest kluczowe dla rozpoznania choroby na możliwie jak najwcześniejszym etapie, co z kolei pozwala szybko podjąć odpowiednie leczenie i tym samym zmniejszyć nasilenie objawów POChP, dając szansę na zachowanie relatywnie dobrego komfortu życia.